In augustus ontdekten
onderzoekers van RAVON een
nieuwe vissoort in de Nederlandse
wateren: de naakthalsgrondel (Babka gymnotrachelus). In het Gat van den
Ham, vlakbij de Biesbosch, werden
tijdens een visstandonderzoek voor het project ‘Een Zegen in de Delta’ in korte
tijd zes exemplaren gevangen.
TEKST EN BEELD: JELGER HERDER

BIJVANGST

NIEUW IN NEDERLAND:
De naakthalsgrondel

De naakthalsgrondel is al de derde nieuwe grondel die in krap vier jaar tijd in Nederland opduikt – na eerdere ontdekkingen van de Kaukasische dwerggrondel (2020) en shimofurigrondel (2022). In totaal komt het aantal exotische, uitheemse grondels in het Nederlandse zoete water daarmee op zeven. Eerder vestigden de marmergrondel (2002), zwartbekgrondel (2004), Kesslers grondel (2007) en Pontische stroomgrondel (2009) zich hier al.

HERKENNING
De naakthalsgrondel kan gemakkelijk worden verward met de Pontische stroomgrondel en de zwartbekgrondel. Zoals de naam al suggereert, heeft de naakthalsgrondel echter geen schubben op de kop tussen de ogen en de eerste rugvin. Samen met de Kaukasische dwerggrondel is het daarnaast de enige soort met donkere, onregelmatige en diagonale banden op de flanken. De naakthalsgrondel heeft bovendien geen zwarte vlek in de voorste rugvin (de zwartbekgrondel wél) en een ronde kop (die van de Pontische stroomgrondel is spitser). De vinstralen van de tweede rugvin zijn ongeveer even lang over de hele lengte van de rugvin; bij de Pontische stroomgrondel loopt de lengte juist wat terug.

HERKOMST
De naakthalsgrondel komt oorspronkelijk uit het Ponto-Kaspische gebied (de Zwarte en Kaspische Zee en de daarin uitmondende rivieren). Het is niet bekend hoe de vis precies in Nederland is terechtgekomen. Al in 2011 werd de soort waargenomen in de Donau bij Regensburg (Duitsland). Dat gebeurde vlakbij het in 1992 aangelegde Main-Donaukanaal dat de Rijn en de Donau verbindt. Dit kanaal werd eerder als route gebruikt door andere Ponto-Kaspische grondels zoals de marmergrondel. Een andere mogelijkheid is dat de soort via ballastwater is meegelift met schepen en zo ons land heeft bereikt, net als de zwartbekgrondel.

HENGELVANGST
De naakthalsgrondel laat zich ook gemakkelijk vangen aan de hengel, bijvoorbeeld met een made als aas. Zo hebben een aantal soortenjagers kort na de ontdekking van de vis een gerichte, succesvolle poging gewaagd om deze nieuwe vissoort te vangen. Waarschijnlijk is de soort al wijder verspreid over ons land, maar lang onopgemerkt gebleven. Wees dus alert op deze nieuwkomer, al is het maar in de vorm van een bijvangst.